Wiele osób, zwłaszcza młodych, poszukuje możliwości znalezienia własnego mieszkania. Z różnych względów nie każdy pomoże sobie pozwolić na skorzystanie z oferty na rynku komercyjnym. Katowice wychodzą naprzeciw potrzebom osób zainteresowanych zamieszkaniem w stolicy województwa śląskiego oferując szereg zróżnicowanych programów umożliwiających skorzystanie z oferty mieszkaniowej miasta.
– Lokale oferowane na rynku komercyjnym – zarówno pod wynajem, jak i zakup – nie są niestety dostępne dla każdego. Brak zdolności kredytowej na własne „M” czy też zbyt wysokie stawki czynszu to najczęstsze problemy, z którymi muszą borykać się potencjalni mieszkańcy – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Dlatego w Katowicach wychodzimy naprzeciw tym potrzebom i oferujemy różne opcje znalezienia satysfakcjonującego mieszkania. Właśnie jesteśmy w trakcie jubileuszowej 20. edycji katowickiego programu „Mieszkanie za remont”. Tylko w ramach tego programu swoich najemców znalazło już ponad pół tysiąca lokali, a są jeszcze takie programy jak np. licytacje czynszów czy szeroka oferta Katowickiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego – dodaje prezydent.
Mieszkaniami będącymi własnością Katowic lub też zarządzanymi przez miasto zajmuje się Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej. Pełni on nie tylko funkcję administratora, ale również realizuje ich remonty lub kompleksowe modernizacje. Z kolei za obszar związany z gospodarowaniem lokalami mieszkalnymi, a także z opracowywaniem lokalnej polityki mieszkaniowej, w tym trybu i zasad wynajmowania takich lokali, odpowiada Wydział Budynków i Dróg w Urzędzie Miasta Katowice. To właśnie tam prowadzone są wszelkie formalne procedury. Trzecim filarem kształtowania polityki mieszkaniowej Katowic jest Katowickie Towarzystwo Budownictwa Społecznego. To spółka miejska, której zadaniem jest wspieranie programu budowy i wynajmu mieszkań czynszowych na terenie gminy. Jej oferta skierowana jest do osób, które nie mogą sobie pozwolić na kredyt hipoteczny, by zakupić własne mieszkanie, a jednocześnie przekraczają limity finansowe warunkujące otrzymanie mieszkania komunalnego.
Podstawowe opcje najmu
Jedną z opcji jest zawarcie umowy najmu lokalu mieszkalnego na czas nieoznaczony. Ubiegający się o tę możliwość są oceniani pod kątem dwóch kryteriów. Pierwszy z nich dotyczy powierzchni mieszkalnej w dotychczasowym lokalu. Nie może ona być większa niż 8 m² na jednego członka gospodarstwa domowego lub 14 m², jeśli mieszka w nim osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Jednocześnie osoba wnioskująca o mieszkanie z zasobu Miasta nie może posiadać prawa własności do zajmowanego lokalu ani innego lokalu mieszkalnego.
Drugie z kryteriów dotyczy dochodu. W tym przypadku średni dochód w przeliczeniu na jedną osobę w gospodarstwie wieloosobowym nie może przekraczać 160% najniższej emerytury – 2541,50 zł, a w jednoosobowym 260% najniższej emerytury – 4129,94 zł. Jeśli wnioskodawca ma orzeczoną niepełnosprawność w stopniu znacznym, średni dochód nie może przekroczyć 300% najniższej emerytury – 4765,32 zł. Z kolei w przypadku gospodarstw wieloosobowych, gdzie wnioskodawca lub członek jego rodziny jest osobą z niepełnosprawnością, średni dochód w przeliczeniu na jedną osobę nie jest może być wyższy niż 220 % najniższej emerytury – 3494,57 zł.
Osoby najuboższe mogą ubiegać się o zawarcie umowy najmu socjalnego lokalu. Ta forma wynajmu skierowana jest do osób, które nie posiadają tytułu prawnego do żadnego lokalu, a jednocześnie ich średni dochód miesięczny w przeliczeniu na jedną osobę nie przekracza: 50% wartości najniższej emerytury, czyli 794,22 zł w gospodarstwie wieloosobowym lub 80% najniższej emerytury, czyli 1270,75 zł w przypadku gospodarstwa jednoosobowego.
Aby uzyskać więcej informacji o tej formie najmu należy skontaktować się z Wydziałem Budynków i Dróg, pod nr tel. 32/25-93-695 lub skorzystać ze strony internetowej miasta Katowice, gdzie informacje o wolnych mieszkaniach dostępne są w zakładce „Dla mieszkańca” – „Zamieszkaj w Katowicach”: https://bit.ly/42PxAx6.
Mieszkanie za remont
Program cieszy się ogromną popularnością i na stałe wpisał się jako jeden z podstawowych elementów polityki mieszkaniowej Katowic, czego efektem jest już dziewiętnaście przeprowadzonych edycji i przekazanie najemcom ponad 500 lokali. Przeprowadzenie remontu lokalu przez przyszłego najemcę pozwala mu wynająć mieszkanie na bardzo korzystnych warunkach finansowych. Dzięki temu Katowice sukcesywnie zmniejszają liczbę niewykorzystywanych pustostanów. Proponowane do wynajęcia w tym trybie lokale usytuowane są w budynkach będących własnością Miasta oraz w budynkach stanowiących własność wspólnot mieszkaniowych z udziałem miasta Katowice i obejmują mieszkania o powierzchni użytkowej nie większej niż 80 m2.
Właśnie trwa 20. edycja tego programu. W przypadku zainteresowania wynajmem lokalu należy w terminie 22-31.05.2023 r. złożyć w Urzędzie Miasta Katowice wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu mieszkalnego – W tej edycji programu oferujemy do wynajmu 43 mieszkania o powierzchni od 20 m2 do ponad 70 m2, o zróżnicowanym zakresie prac remontowych do wykonania. Stawka czynszu za 1 m2 ustalona na preferencyjnym poziomie, waha się od 3,51 zł do 7,47 zł w zależności od takich atrybutów jak lokalizacja czy standard mieszkania. Co istotne, przyszły najemca otrzymuje ulgę w postaci zwolnienia z obowiązku płatności czynszu na czas trwania remontu, jak i wpłaty kaucji mieszkaniowej – mówi Katarzyna Betka, zastępca naczelnika wydziału budynków i dróg.
Aby móc skorzystać z tej opcji, podobnie jak w przypadku standardowego najmu, należy spełnić kilka warunków. Nie można: mieć zaległości z tytułu najmu dotychczasowego lokalu, bezumownie zajmować lokalu lub mieć roszczenia regresowego. Ważne jest również kryterium dochodowe. Dla jednoosobowego gospodarstwa domowego wymagany dochód mieści się w zakresie od 2382,66 zł do 6353,76 zł, a w przypadku gospodarstwa wieloosobowego dochód na jedną osobę musi wynosić pomiędzy 1588,44 zł a 4129,94 zł. W przypadku, gdy mieszkaniem zainteresowanych jest więcej osób spełniających kryteria, o przyznaniu mieszkania decyduje liczba uzyskanych punktów. Przyznawana w ramach kwalifikacji punktowej liczba punktów jest uzależniona od różnych czynników, jak m.in. wielkość powierzchni mieszkalnej aktualnie zajmowanego lokalu, liczba zamieszkujących w obecnym lokalu osób, posiadanie dzieci, legitymowanie się orzeczeniem o niepełnosprawności, posiadanie statusu osoby bezdomnej czy też udokumentowanie okresu zamieszkiwania na terenie Miasta. Tym samym sytuacja mieszkaniowa, rodzinna czy zdrowotna osób ubiegających się o lokal w tym trybie, ma odzwierciedlenie w ramach rozpatrywania wniosków i wpływa na liczbę uzyskanych punktów w ramach kwalifikacji wniosków.
Osoby zainteresowane tą formą najmu mogą uzyskać szczegółowe informacje na stanowisku Wydziału Budynków i Dróg w Biurze Obsługi Mieszkańców Urzędu Miasta Katowice na I piętrze przy Rynku 1 w Katowicach lub pod nr tel.: 32/25-93-634, 32/25-93-204, 32/25-93-949, 32/25-93-288, 32/25-93-194, 32/25-93-338, 32/25-93-351. Natomiast wniosek, wzory umów oraz wykaz lokali można znaleźć również na stronie UM Katowice dostępnej pod linkiem: https://bit.ly/3W09op7.
Licytacje czynszów
Kolejną z opcji jest możliwość wylicytowania w drodze przetargu ustnego nieograniczonego stawki czynszu, jaką najemca będzie opłacał za każdy m2 powierzchni mieszkania. Dla osób zainteresowanych objęciem w najem lokali o większej powierzchni, Katowice przewidziały możliwość wynajęcia lokalu w ramach organizowanych przetargów na ustalenie stawek czynszu za najem wolnych lokali mieszkalnych o powierzchni użytkowej przekraczającej 80 m2, stanowiących mieszkaniowy zasób miasta. Są to mieszkania usytuowane w budynkach będących własnością miasta oraz w budynkach stanowiących własność wspólnot mieszkaniowych z udziałem miasta. Lokale te ze względu na swoją powierzchnię, koszty utrzymania oraz w większości przypadków konieczność wykonania remontu, są propozycją dla osób szukających alternatywnych rozwiązań mieszkaniowych w stosunku do ofert z rynku komercyjnego. Pomimo wyższych kosztów utrzymania takich lokali i koniecznością dysponowania odpowiednim dochodem zapewniającym płatność czynszu, ta oferta także cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem.
Miasto organizuje także przetargi na ustalenie stawek czynszu za najem wolnych lokali mieszkalnych niestanowiących zasobu Katowic, administrowanych przez KZGM – to mieszkania usytuowane w budynkach o nieuregulowanym stanie prawnym.
Licytacje stanowią jeden z etapów organizowanych przetargów. Aby ubiegać się o mieszkanie w drodze przetargu należy m.in. spełnić określone kryterium dochodowe, nie można posiadać zaległych zobowiązań finansowych wobec miasta z tytułu najmu, bezumownego zajmowania lokalu lub roszczenia regresowego, a także nie można dysponować prawem własności do lokalu mieszkalnego położonego w Katowicach lub pobliskiej miejscowości. Mieszkania niestanowiące zasobu miasta Katowice, administrowane przez KZGM, mogą zostać również wynajęte poza przetargiem. Dzieje się tak, gdy dwukrotnie nie został wyłoniony najmujący lokal podczas licytacji.
Przyszli najemcy na czas trwania prac remontowych nie opłacają czynszu (z wyjątkiem opłat niezależnych od właściciela), jak również zwolnieni są z obowiązku uiszczenia wymaganej kaucji mieszkaniowej.
Szczegółowe informacje o ogłaszanych cyklicznie przetargach na licytację stawek czynszu za najem wolnych lokali mieszkalnych, dostępne są na stronie internetowej Urzędu Miasta Katowice https://bit.ly/42PxAx6.
Mieszkania na wynajem w nowoczesnym budownictwie
Inna z możliwości to najem mieszkania na czas nieokreślony z zasobów Katowickiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Obok warunku dochodowego, konieczne jest także, by potencjalny najemca lokalu KTBS nie posiadał również tytułu prawnego do innego lokalu na terenie Katowic.
– Ważnym atutem wynajmu w strukturach TBS, są o 40-50% niższe koszty miesięczne wynajmu niż w przypadku rynku komercyjnego o porównywalnym standardzie mieszkań. Nasza spółka posiada w swoich zasobach niemal 2,5 tys. mieszkań, a udostępniane lokale wykończone są pod klucz. Ponadto cały czas budujemy nowe obiekty mieszkalne. Trwają już prace przy budowie inwestycji przy ul. Kossutha 7, gdzie powstanie ponad 70 mieszkań 3, 4 i 5-pokojowych oraz przy rewitalizacji trzech kamienic przy ul. Mariackiej, a niedawno ogłosiliśmy przetarg na kolejną inwestycję mieszkaniową, tym razem przy al. Korfantego – mówi Janusz Olesiński, prezes zarządu KTBS.
Skorzystanie z oferty KTBS jest możliwe w wariantach:
Mieszkania z partycypacją zwrotną – po wniesieniu opłaty partycypacyjnej wynoszącej maksymalnie 30% kosztów budowy danego lokalu (na ogół jest to kwota od 1100-1900 zł/m2) i podlegającej zwrotowi po zakończeniu umowy oraz kaucji w wysokości 12 miesięcznego czynszu, która również jest zwracana po zakończeniu trwania umowy.
Wynajem ze wskazania Urzędu Miasta Katowice – dla ok. 60% wszystkich mieszkań KTBS prawo wskazywania przyszłych najemców posiada UM Katowice (lokale bez partycypacji). W tym wariancie wynajem lokalu mieszkalnego odbywa się na podstawie wskazania do zamieszkania osoby, która złożyła wniosek w Wydziale Budynków i Dróg UM Katowice. Umowa najmu zawierana jest po wniesieniu kosztów zwrotnej kaucji w wysokości 9 miesięcznego czynszu.
Wynajem za remont – lokale przeznaczone do wynajmu w formule „najem za remont” dotyczą budynków przejętych od byłych zakładów pracy. Osoby zainteresowane taką formą wynajmu przed podpisaniem umowy wpłacają zwrotną kaucję oraz otrzymują szczegółowy zakres niezbędnych prac remontowych do wykonania przez przyszłego najemcę.
Zyskują mieszkańcy, zyskuje miasto
Życie w stolicy województwa to szereg korzyści. Mieszkańcy mają dostęp do atrakcyjnych miejsc pracy, mogą korzystać z konsekwentnie modernizowanego transportu publicznego, a w wolnym czasie mają możliwość wypoczynku wśród bogatych zielonych zasobów Katowic lub też uczestniczyć w licznych wydarzeniach kulturalnych. Ponadto po założeniu Katowickiej Karty Mieszkańca można korzystać z benefitów finansowych przyznawanych w wielu punktach. Nowi mieszkańcy to także zysk dla miasta. Każda osoba zameldowana na terenie Katowic to większe środki z podatków, które trafiają do budżetu i mogą być przeznaczane na kolejne działania rozwijające miasto.
Opracowanie: Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice