Doświetlanie przejść dla pieszych to jedno z ważniejszych działań Katowic na rzecz poprawy bezpieczeństwa pieszych. Najbardziej przekonujemy się o tym właśnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy warunki na drogach ulegają znacznemu pogorszeniu. Odpowiednio oświetlone przejścia zwiększają w ich rejonie widoczność pieszych dla pozostałych uczestników ruchu.
– W przeciągu ostatnich 10 lat w Katowicach odnotowaliśmy spadek liczby wypadków z udziałem pieszych o przeszło 60%. Dlatego kontynuujemy realizację działań poprawiających poziom bezpieczeństwa na drogach ze szczególnym uwzględnieniem niechronionych uczestników ruchu drogowego – podkreśla Marcin Krupa, prezydent Katowic. – To nie tylko akcje informacyjno-edukacyjne realizowane w szkołach i przedszkolach jak np. „Katowice Motorem Bezpieczeństwa”, ale przede wszystkim poprawa infrastruktury obejmująca np. odmalowywanie oznakowania poziomego „Uwaga dzieci” oraz „Szkoła” w pobliżu placówek oświatowych oraz doświetlanie przejść dla pieszych. W tym roku katowicki MZUiM wykonał doświetlenie 53 przejść za łączną kwotę blisko 2 mln zł, planowane są także działania w kolejnych lokalizacjach – dodaje prezydent. Doświetlanie przejść dla pieszych jest elementem realizacji przez prezydenta Katowic Marcina Krupę umowy z mieszkańcami.
W ostatnich latach Katowice mocno zainwestowały w doświetlenie przejść dla pieszych — od 2020 r. zrealizowano 268 takich zadań przy czym tylko w 2025 r. wykonano doświetlenie 53 z zaplanowanych 60. Dzięki temu bezpieczniej jest w takich lokalizacjach, jak: ul. Goetla – w rejonie placu zabaw, ul. Bohdanowicza, ul. Krasińskiego – w rejonie ul. Skowrońskiego, ul. Gliwicka 122, ul. Słoneczna – w rejonie sklepu LIDL, ul. Kochanowskiego 16 i 20 czy też ul. Kopernika w rejonie skrzyżowania z ul. Marii Skłodowskiej-Curie.
Równolegle prowadzona jest modernizacja oświetlenia ulicznego. Wymiana starych lamp sodowych na nowoczesne oprawy LED rozpoczęła się w Katowicach w 2016 roku i objęła już ponad 1,8 tys. punktów świetlnych. W tym roku zmiana objęła kolejne 52 punkty – najwięcej w Śródmieściu, Kostuchnie, Giszowcu, Dębie, Brynowie czy os. Paderewskiego. Nowoczesne oprawy znacznie poprawiają widoczność oraz są tańsze w eksploatacji.
Nie tylko doświetlanie
Poprawa bezpieczeństwa pieszych odbywa się również dzięki zmianom konstrukcyjnym i organizacyjnym w rejonie przejść. W wielu lokalizacjach przeprowadzono ich gruntowną przebudowę, stosując takie rozwiązania jak wyniesienie nawierzchni do poziomu chodnika, budowa azylów czy zmiana geometrii skrzyżowań.
– Działania te nie tylko poprawiają komfort pieszych, ale także fizycznie wymuszają redukcję prędkości przez kierowców. W miejscach o szczególnie intensywnym ruchu i wysokim poziomie ryzyka instalujemy też nową sygnalizację świetlną. W tym roku dotyczyło to siedmiu przejść, zlokalizowanych głównie w pobliżu szkół i placówek edukacyjnych, w tym m.in. przy ul. Kruczej, Brynowska – Parkowa oraz Armii Krajowej – mówi Piotr Handwerker, dyrektor Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach. – Warto też wspomnieć o pięciu tzw. inteligentnych przejściach, wyposażonych w czujniki ruchu oraz dynamiczne systemy ostrzegawcze, które sygnalizują obecność pieszego na jezdni i zwiększają czujność kierowców. Tego typu system funkcjonuje dzisiaj m.in. przy ul. Granicznej, Le Ronda oraz Grota Roweckiego – dodaje dyrektor.
W tym roku MZUiM zmodernizował kilkadziesiąt przejść dla pieszych na terenie całych Katowic. Wśród ostatnio wykonanych inwestycji można wymienić m.in. te zrealizowane przy ul. Złotej, Goetla, Armii Krajowej, Kopernika, Kochanowskiego czy też Słonecznej. W ramach modernizacji albo odtwarzano oznakowanie poziome, albo wykonywano je w technologii masy chemoutwardzalnej – co gwarantuje wieloletnią trwałość i odblaskowość przejść. Taka grubsza warstwa to także lepsza widoczność, większa szorstkość, a co za tym idzie mniejsze ryzyko uślizgów w okresie zimowym. W tej właśnie nowoczesnej technologii MZUiM zmodernizował w trakcie ostatnich dwóch lat wszystkie przejścia dla pieszych w rejonie katowickich szkół.
Odtworzono także duże piktogramy „Uwaga dzieci”, również w trwałej technologii termoplastycznej. W tym roku wykonano 30 takich znaków. Rozpoczęto też wykonywanie na jezdni napisów „Szkoła” – z założeniem, że zadanie to będzie kontynuowane w kolejnych latach, tak aby strefy szkolne były wyraźnie i długotrwale oznakowane. 40 tego typu napisów (także z wykorzystaniem technologii termoplastycznej) pojawiło się w tym roku m.in. przy ul. Wróblewskiego, Oswobodzenia i Lwowskiej.
Współpraca z mieszkańcami
Wpływ na poprawę bezpieczeństwa na drogach może mieć także montaż wyświetlaczy prędkości — obecnie na terenie miasta znajduje się 28 tego typu urządzeń. Znajdziemy je m.in. przy ul. Dębowej, Agnieszki, Wantuły i Wróblewskiego. Kolejne zamontowane zostało w tym roku przy ul. Bielskiej. Warto podkreślić, że spory udział we wskazywaniu lokalizacji dla tych wyświetlaczy mają sami mieszkańcy, którzy takie wnioski składają i wybierają do realizacji w ramach katowickiego budżetu obywatelskiego.
MZUiM ściśle współpracuje z Policją, Strażą Miejską oraz radami dzielnic, które regularnie zgłaszają potrzeby i uwagi mieszkańców dotyczące możliwości poprawy bezpieczeństwa pieszych. W 2025 roku odbyło się ponad 30 spotkań i wizji lokalnych, które pozwoliły zidentyfikować najbardziej newralgiczne punkty w mieście i podjąć odpowiednie działania. Część interwencji to inwestycje wymagające znacznych nakładów finansowych, ale nie brakuje również rozwiązań szybkich i skutecznych – takich jak zmiana oznakowania, korekta czasu sygnalizacji czy poprawa widoczności poprzez przycięcie zieleni w otoczeniu przejścia.
Opracowanie: Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice